بررسی اولین اندروید باکس نماوا (Namava TV)؛ یک روایت 4K از محتوای ویدئویی ایرانی

تی‌وی باکس نماوا جدیدترین محصول نماواست که با اتصال آن به تلویزیون یا نمایشگر می‌توانید به مجموعه‌ای از فیلم‌ها، سریال‌ها، اپلیکیشن‌ها، پخش زنده تلویزیون و امکانات مختلف دسترسی پیدا کنید. نماوا به کاربرانی که این دستگاه را خریداری کنند اشتراک یک‌ساله سرویس نماوا به همراه یک سال اشتراک رایگان اینترنت شاتل هدیه می‌دهد. حجم اینترنت مصرفی نماوا برای مشترکان شاتل رایگان و برای دگر سرویس‌دهندگان نیم‌بهاست. این یعنی با خرید و پرداخت هزینه دستگاه می‌توانید بدون پرداخت هزینه اینترنت و بدون پرداخت هزینه محتوا به مدت یک ‌سال از خدمات تی‌وی باکس خود به رایگان استفاده کنید. حال باید دید نماوا با این محصول و امتیازات می‌تواند سهم بازار بیشتری از رقیب دیرینه خود یعنی فیلیمو کسب کند یا خیر.

به تیزی دندان کوسه

اگر روکش جعبه را به ‌صورت کشویی دربیاورید، با یک اسم بزرگ و یک تصویر از محصول مواجه خواهید شد: NSB 4K TV BOX نامی است که سمت چپ جعبه دستگاه حک شده است. سمت راست آن نیز تصویری از تی‌وی باکس با طرح شش‌ضلعی‌های درهم‌تنیده روی بدنه‌اش خودنمایی می‌کند. در قسمت پایین چهار آیکون مربوط به فروشگاه Google Play، AndroidTV، 4K HDR و DualBand Wi-Fi قرار گرفته که به ترتیب به قابلیت استفاده از فروشگاه گوگل‌پلی، سیستم‌عامل اندروید تی‌وی و قابلیت پخش محتوای 4K در کنار وای‌فای دوبانده اشاره دارد. لبه بالایی جعبه مجدداً برخی آیکون‌ها مانند پورت HDMI، USB 3.0، Micro SD و بلوتوث به معنای پشتیبانی از این قابلیت‌ها نقش بسته‌اند و لبه پایینی دستگاه فقط عبارت Powered by Huma در کنار لوگوی هوما حک شده که به همکاری نماوا و هوما اشاره دارد. سمت چپ و راست جعبه اطلاعاتی چاپ نشده اما پشت جعبه مجموعه‌ای شامل نام دستگاه، مشخصات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به همراه توضیحات چاپ شده است. با دیدن پشت جعبه دستگاه تنها یک سوال به ذهن خطور می‌کند که چرا یک محصول ایرانی که به ادعای شرکت سازنده، داخل ایران، برای کاربر ایرانی و فارسی‌زبان، با تمرکز بر پخش محتوای تصویری فارسی ساخته شده باید توضیحات و نوشته‌های انگلیسی داشته باشد؟ یعنی ایرانی‌ها عبارت «این دستگاه به شما اجازه می‌دهد فیلم تماشا کنید و موسیقی گوش کنید» را متوجه نمی‌‌شدند که باید به زبان انگلیسی توضیح داده می‌شد؟ یا شرکت سازنده این را در نظر گرفته که روزی ممکن است این دستگاه با اپلیکیشن‌هایی مانند نماوا، تلوبیون و آنتن برای گسترش محتوای باکیفیت ایرانی در جهان، به خارج از کشور صادر شود پس بهتر است روی جعبه تمام توضیحات انگلیسی باشد؟ نمی‌دانم به هر حال مواجهه با این موضوع در بررسی یک محصول تماماً ایرانی بسیار عجیب بود. جعبه را که باز کنید، چینش منظم و بسته‌بندی باکیفیت اجزای داخل جعبه حس رضایت را در شما بیدار می‌کند. یک کابل HDMI، کنترل هوشمند به‌ همراه باتری و دانگل، آداپتور برق و در نهایت تی‌وی باکس، محتوای داخل جعبه هستند. البته به غیر از محتوای سخت‌افزاری، دو برگه هم داخل این جعبه قرار داده شده که یکی از آنها ضمانت‌نامه یک‌ساله دلسا و شرایط استفاده از این ضمانت‌نامه است و دیگری بروشور راهنمای کاربری البته این‌ بار به زبان فارسی است که نحوه راه‌اندازی دستگاه را به اختصار توضیح می‌دهد.

تی‌وی باکس نماوا یک جسم مربعی‌شکل ۱۷۰ گرمی با ابعاد ۱۰ سانتی‌‌متر و ۲۰ میلی‌متر ضخامت است که ظاهر جذابی دارد و روی بدنه آن شش‌ضلعی‌هایی مانند کندوهای عسل نقش بسته. جلوی دستگاه یک LED نمایش اطلاعات و ساعت قرار گرفته است. سمت راست دستگاه خالی است و سمت چپ آن دو پورت USB قرار دارد که یکی USB 2 و دیگری USB 3 است. در کنار این دو پورت، درگاه کارت حافظه نیز مستتر شده که پیدا کردن آن در میان انبوه حفره‌های ریزی که بدنه دستگاه روی خود دارد کار نسبتاً دشواری است. پشت دستگاه هم به ترتیب از چپ به راست، خروجی اپتیکال صدا (SPDIF)، ورودی فیش صوت و تصویر (AV)، ورودی کابل LAN، ورودی کابل HDMI و جایگاه فیش آداپتور قرار دارد.
یک نکته بسیار مهم در مورد این جسم کوچک و جذاب این است که باید دور از دسترس کودکان باشد. هرچند جنس بدنه تی‌وی باکس نماوا از پلاستیک است اما لبه‌های شارپ و تیزی دارد که می‌تواند برای کودکان بسیار خطرآفرین ظاهر شود. اگر این دستگاه به دست یوتیوبر‌های معروف آمریکایی بیفتد، قطعاً ویدئوی پوست‌ کندن میوه با دستگاه بازدید میلیونی خواهد گرفت چرا که این کار به راحتی با نماوا‌‌تی‌وی امکان‌پذیر است. گوشه‌های دستگاه نیز بسیار تیزتر و خطرناک‌تر از لبه‌های آن است که نه فقط برای کودکان بلکه برای بزرگسالان هم خطرناک بوده و می‌تواند آسیب‌های جدی به بدن وارد کند. توصیه اکید ما به تیم سازنده نماوا‌‌تی‌وی این است که در تولید محصولات بعدی و نسخه‌های جدید‌تر از این محصول، تیزی گوشه‌ها و لبه‌های دستگاه را از بین ببرند زیرا این محصول برای کاربران جزو دکوراسیون خانه محسوب می‌شود که می‌تواند همیشه در دسترس کودکان و خطرساز باشد.

شیک و کاربرپسند

پس از نصب تی‌وی باکس نماوا به تلویزیون و بوت شدن دستگاه، اولین صحنه‌ای که پیش رویتان ظاهر می‌شود ورود به پلتفرم هوما است. همین‌جا مشخص می‌شود که لانچر پیش‌فرض این دستگاه متعلق به هوماست. با انتخاب گزینه ورود به هوما وارد صفحه‌ای با توضیحات و خوشامدگویی فارسی می‌شوید که از شما می‌خواهد با اتصال کنترل به دستگاه و انتخاب گزینه شروع، دستگاه خود را راه‌اندازی کنید. در هر دو صفحه پیش رو نیز گزینه‌ تنظیمات برای اتصال به اینترنت و موارد دیگر وجود دارد که متاسفانه زبان پیش‌فرض آن هم انگلیسی است. پس از انتخاب گزینه شروع دستگاه تلاش می‌کند تا به اینترنت متصل شود، در این مرحله اگر از اتصال سیمی استفاده کرده باشید که دستگاه این اتصال را به‌ صورت خودکار تشخیص می‌دهد، در غیر این صورت دستگاه تلاش می‌کند از طریق چیپ وای‌فای اتصالات بی‌سیم اطراف شما را پیدا کند. در این مرحله یک پیام که باز هم به زبان انگلیسی است برای روشن کردن قابلیت مکان‌یابی روی صفحه آشکار می‌شود که در ظاهر دو گزینه «موافقت» و «مخالفت» دارد؛ اما با انتخاب گزینه «مخالفت» مجدداً این پیام ظاهر می‌شود و آن‌قدر ظاهر می‌شود تا دست‌آخر مجبور به موافقت شوید. ما این دستگاه را دو بار راه‌اندازی کردیم که بار اول بدون مشکل راه افتاد اما بار دوم هنگام اتصال به شبکه وای‌فای دچار مشکل مواجه و پس از آنکه هیچ‌کدام از دکمه‌های کنترل کار نکرد، خودبه‌خود راه‌اندازی مجدد شد و آن‌قدر در یک صفحه شبیه به loading ماند که مجبور شدیم دستگاه را خاموش و روشن کنیم. بعد از عبور از صفحه اتصال به شبکه پلتفرم از شما درخواست شماره همراه می‌کند و با وارد کردن شماره همراه، کد چهاررقمی تایید به شماره شما ارسال می‌شود. پس از وارد کردن کد چهاررقمی صفحه تکمیل اطلاعات فردی ظاهر می‌شود که البته امکان عبور از آن نیز وجود دارد. سوال آخر پیش از رسیدن به منوی اصلی این است که آیا می‌خواهید با لانچر هوما ادامه دهید یا خیر. با انتخاب گزینه بله، لانچر هوما باز می‌شود و با انتخاب گزینه خیر دوباره به صفحه اول بازمی‌گردید؛ یعنی عملاً امکان انتخاب گزینه خیر در این صفحه وجود ندارد. طراحی لانچر هوما اما ساده، کاربرپسند و زیباست. در صفحه نخست نواری متشکل از پنج رنگ قرار گرفته که در هر بخش محتوای تصویری پیشنهادی از قبیل فیلم و سریال از اپلیکیشن نماوا، موسیقی از اپلیکیشن نواک، مجله از اپلیکیشن مجله هوما و پخش زنده از اپلیکیشن آنتن جای گرفته است. البته قسمت پخش زنده به ‌درستی کار نمی‌کند و باید مستقیماً اپلیکیشن آنتن را از طریق برنامه‌ها باز کنید. بالاتر از این نوار در گوشه سمت راست تصویر آیکون پروفایل شخصی و جست‌وجو قرار گرفته و در مقابل، در سمت چپ نمایشگر سه گزینه تنظیمات، شبکه و روشن/خاموش گنجانده شده. ساعت و تاریخ هم پایین این سه گزینه جای‌گذاری شده است.

کمی پایین‌تر از نوار پیشنهاد‌ها، برنامه‌های نشان‌شده قرار دارد که به ‌صورت پیش‌فرض استور هوما، مجله هوما و نماوا در آن قرار داده شده و پایین‌تر از آن لیست برنامه‌ها جای گرفته است. در منوی برنامه‌ها Google Play Store، TED ES File Manager، VLC، Youtube، Firefox و آنتن قرار گرفته که به‌ صورت پیش‌فرض روی سیستم نصب هستند. از طریق هر دو اپلیکیشن گوگل‌پلی استور و هوما استور نصب اپلیکیشن روی تی‌وی باکس امکان‌پذیر است که مسلماً با انتخاب گوگل‌پلی‌استور گزینه‌های بیشتری پیش روی شما قرار دارد. همان‌طور که حدس می‌زدیم، نصب اپلیکیشن‌هایی با کاربری مشابه نماوا روی تی‌وی باکس نماوا امکان‌پذیر نیست و این موضوع به‌ طور کاملاً واضح و مشخص در قسمت سوالات پرتکرار این محصول در سایت نماوا نیز دیده می‌شود. با نصب اپلیکیشن فیلیمو، پیام اخطاری مبنی بر تخطی از قوانین ظاهر می‌شود که مانند دیگر پیام‌ها و اخطار‌ها انتخاب‌های زیادی پیش روی شما نمی‌گذارد و با انتخاب تنها گزینه آن به منوی حذف اپلیکیشن فیلیمو هدایت می‌شوید. اگر هم این پیام را نادیده بگیرید، عملاً هیچ کار دیگری نمی‌توانید با این دستگاه انجام دهید چراکه هر یک ثانیه یک بار پیام روی صفحه ظاهر می‌شود. البته در مطلب بررسی فیلیمو باکس هم اشاره کردیم که آنجا نیز تقریباً همین سیاست پابرجاست. پایین‌تر از قسمت برنامه‌ها نیز قسمت بازی‌ها قرار گرفته که تنها یک بازی ۲۰۴۸ به ‌صورت پیش‌فرض روی آن نصب شده اما می‌توان بازی‌های بیشتری چه از طریق استور‌های موجود در دستگاه و چه به‌ صورت دستی روی آن نصب کرد.

ریموت کاربردی

کنترل تی‌وی‌ باکس نماوا، برخلاف خود دستگاه، لبه‌های خمیده و نرمی دارد و بسیار سبک و خوش‌دست است. انحنای لبه‌های ریموت باعث می‌شود کنترل در دست به‌ راحتی جا گرفته و دکمه‌ها و نوار دایره‌ای لاستیکی آن با ایجاد کمی اصطکاک از سر خوردن انگشتان دست روی کنترل جلوگیری می‌کند. این کنترل از طریق دانگل به دستگاه متصل می‌شود و به همین دلیل برای اعمال تغییرات نیازی نیست آن را مستقیماً روبه‌روی دستگاه بگیرید و در هر جهتی حتی پشت به دستگاه دکمه‌ها کار می‌کند. تنها مشکلی که این کنترل دارد استفاده از دانگل بلوتوث است که به ‌صورت پیش‌فرض یکی از ورودی‌های پورت USB را درگیر می‌کند و برای استفاده همزمان از ماوس، کیبورد یا فلش به مشکل رو‌به‌رو برخواهید خورد. راه‌حل آن هم اضافه کردن یک پورت USB دیگر به دستگاه یا حذف دانگل کنترل در نسخه‌های بعدی است. روی این ریموت چهار دکمه روشن‌/خاموش، قطع صدا، فعال‌کننده حالت ماوس و مدیریت فرایند‌ها قرار گرفته است. پایین این چهار دکمه، نوار دایره‌ای برای پیمایش بین منوها و دکمه OK در وسط آن قرار دارد. اندروید تی‌وی نماوا به ‌صورت پبش‌فرض از طریق حرکات پرشی بین منو‌ها و گزینه‌ها حرکت می‌کند. اما با فعال کردن دکمه ماوس روی کنترل، می‌توان از طریق همان نوار دایره‌ای ماوس را به حرکت درآورد. از دیگر گزینه‌های موجود روی کنترل تی‌وی باکس نماوا دکمه پیمایش بالا و پایین، کم و زیاد صدا، بازگشت به منوی قبلی، دکمه منوی خانه و دکمه فعال‌کننده فرمان صوتی است که برای جست‌وجوی محتوا کاربرد دارد. کار با کنترل این دستگاه بسیار ساده و بی‌دردسر است اما در مجموع نبود حسگر حرکتی برای حرکت دادن ماوس به وسیله تکان دادن کنترل کمی آزاردهنده است.

4K؟

تی‌وی باکس نماوا قابلیت پخش محتوای 4K را دارد که حسابی هم برای آن تبلیغ می‌کند. تقریباً به خوبی هم از پس پخش این محتوا برمی‌آید اما نکته‌ای که هنگام بررسی تی‌وی باکس فیلیمو هم ذکر کردیم این است که چقدر این قابلیت برای کاربر ایرانی یا حتی برای خود ارائه‌دهنده محصول کاربرد دارد؟ قابلیت پخش محتوا 4K به دو پیش‌نیاز اصلی وابسته است: یکی دستگاهی که محتوای 4K را پشتیبانی کند و دیگری خود محتوای 4K. در حال حاضر محتوای 4K زیادی ساخته نشده و به‌مانند محتوای HD و FHD در دسترس همگان قرار ندارد. حتی خود نماوا هم محتوای 4K در سرویس خود ندارد. از طرف دیگر باید موضوع سرعت اینترنت را نیز در نظر داشت. حتی در صورتی که این محتوا به راحتی در دسترس کاربران قرار گیرد، سرویس اینترنتی در ایران وجود ندارد که به ‌راحتی از پس پخش این محتوا و استریم آن برآید. فرض را بر این بگذاریم که این دو مشکل برطرف شد؛ یعنی هم اینترنت و هم محتوا فراهم بود. یکی از شعارهایی که ارائه‌کنندگان تی‌وی باکس‌های ایرانی مد نظر دارند هوشمند‌ کردن تلویزیون‌های غیرهوشمند به وسیله این اندرویدباکس‌هاست. از طرفی تلویزیونی که قابلیت پخش محتوای 4K را داشته باشد خود هوشمند است. و اگر هوشمند نیست، پس قابلیت پخش محتوای 4K را هم به ‌طور حتم ندارد. پس این‌ دو شعار یعنی قابلیت پخش محتوای 4K و هوشمند‌ کردن تلویزیون‌های غیرهوشمند کاملاً با هم در تضاد است چرا که وقتی محتوای 4K دارید اما تلویزیون‌تان از آن پشتیبانی نمی‌کند پس فایده آن چیست؟ به همین دلیل به عقیده ما برای مانور دادن روی قابلیت پخش محتوای 4K این دستگاه در ایران خیلی خیلی زود است.

جمع‌بندی

اگر خطرناک بودن محصول به دلیل شرایط فیزیکی خاص آن را کنار بگذاریم و به قابلیت پخش محتوای 4K تنها به چشم یک تبلیغ بامزه نگاه کنیم، این دستگاه می‌تواند در لیست انتخاب‌های کاربران ایرانی قرار گیرد. بدون شک می‌توان محصولات باکیفیت‌تر و حرفه‌ای‌تری از نماواباکس در بازار ایران پیدا کرد اما مشخصاً بهای آن چند برابر این محصول است. در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های نماواباکس قیمت رقابتی آن و البته خدماتی است که در کنار خرید این محصول به کاربران ارائه می‌دهد. نماواباکس با قیمتی کمتر از ۹۰۰ هزار تومان به بازار عرضه شده که در کنار آن اشتراک یک‌ساله استفاده از سرویس نماوا و اینترنت یک‌ساله رایگان شاتل به کاربران هدیه داده می‌شود. شرکت‌های VOD ایرانی مانند نماوا و فیلیمو به تازگی وارد حوزه تولید محصول فیزیکی برای سرویس‌های VOD شده‌اند و این بازار ظرفیت‌های بسیاری دارد که با ورود شرکت‌های بیشتر به این حوزه و افزایش رقابت قطعاً شاهد شرایط بهتر و محصولات کامل‌تری خواهیم بود. در وضعیت فعلی، شروع خوبی را از این شرکت‌ها شاهد بوده‌ایم و باید منتظر اتفاقات خوبی در این حوزه باشیم.